ARTETERAPIA

 

ARTETERAPIA W PRAKTYCE ROZWOJOWEJ DZIECI I MŁODZIEŻY

 

                  Arteterapia w podejściu rozwojowym jest formą terapii niedyrektywnej z wykorzystaniem sztuki, opartą na wspomaganiu rozwoju dzieci i młodzieży, mająca szerokie spektrum zastosowania począwszy od sfery społeczno- emocjonalnej, sensoryczno- motorycznej, usprawnianiu procesu socjalizacji, rozwoju kreatywności po rozwój osobowości. Terapeuta uczestniczy w procesie twórczym razem z młodym klientem, otaczając go uważną i nieoceniającą obserwacją procesu twórczego. Celem nadrzędnym arteterapii rozwojowej jest wykorzystanie zasobów i umiejętności dzieci w dalszym projektowaniu ich rozwoju, nie koncentrując się przy tym na obserwacji klinicznej dziecka, nie diagnozując go. Arteterapia rozwojowa ma za zadanie również umożliwienie dziecku wyrażania własnych emocji, uczuć, lęków i przeżyć w uniwersalnym języku, którym jest sztuka, główne narzędzie komunikacji między dzieckiem a terapeutą.

                Arteterapia w praktyce rozwojowej posługuje się niewerbalnym kanałem komunikacji, wykorzystując do tego różne dziedziny sztuki: literaturę, działania plastyczne, ruch, taniec, teatr, muzykę, co już na starcie daje duże szanse powodzenia terapii. Sztuka, jak pisze Wita Szulc ma ogromną silę przyciągania, jest pewnego rodzaju ,,przynętą” (Wiedza o arteterapii dla pedagogów i promotorów zdrowia 2018, s.32). Kontakt ze sztuką jest na tyle atrakcyjną i skuteczną metodą pracy, że sprawdza się niemalże w każdej grupie społecznej, a w szczególności z dziećmi i młodzieżą. To właśnie dzięki sztuce możemy dotrzeć do każdego wnętrza, rozmrozić najbardziej skamieniałą osobę, odnaleźć jej potencjał i tym samym dać zaproszenie w kierunku pozytywnego rozwoju. Arteterapia pomaga dzieciom nie zmieniając ich. Najważniejszym zadaniem terapeuty jest być obok, dawać poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, nie oceniać i czerpać ze słów ,,nie wiem”, które są niezwykle ważne w procesie rozwoju.

Arteterapia rozwojowa wykorzystywana jest w pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu deficytami rozwojowymi ( problemy emocjonalne, nadpobudliwość , nieśmiałość, deficyty uwagi, niepełnosprawność intelektualna i ruchowa, problemy w nauce, brak pewności siebie ,ASD/Autism Spectrum Disorder).

OBSZARY PRACY W ARTETERAPII ROZWOJOWEJ Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ:

ROZWÓJ SPOŁECZNO – EMOCJONALNY:

  • Wspomaganie procesu socjalizacji, poprzez pracę w grupie podczas działań twórczych
  • Pogłębianie wiedzy na temat emocji, odkrywanie czym są , gdzie je znajdziemy, jakie informacje nam niosą i co możemy z nimi zrobić. Nauka akceptacji uczuć i emocji. Ze względu na niewerbalny kod, liczne wizualizacje, metafory wiedza o emocjach staje się bardziej zrozumiała w szczególności dla młodszych dzieci.
  • Rozwój inteligencji emocjonalnej, która jest niezbędna do osiągnięcia sukcesu w życiu, podejmowania mądrych decyzji i byciu ,,silnym” emocjonalnie człowiekiem
  • Wspomaganie wewnętrznej motywacji poprzez wykorzystanie emocji.
  • Budowanie pewności siebie, odkrywanie poszczególnych warstw, które zakrywają potencjał i zasoby dziecka.
  • Rozwijanie empatii i wrażliwości na drugiego człowieka.
  • Rozwijanie uważnego doświadczania i przeżywania chwil i życia.
  • Wsparcie w nauce nawiązywania i podtrzymywania relacji z drugim człowiekiem.

ROZWÓJ SENSORYCZNO- MOTORYCZNY

  • Wspomaganie rozwoju motoryki małej i dużej, w zakresie małych, dużych ruchów ciała, tworzenia precyzyjnych i ekspresyjnych prac twórczych, poprzez twórcze działania z zastosowaniem szerokiego rodzaju materiałów plastycznych i nieplastycznych.
  • Regulacja napięcia mięśniowego poprzez pracę z ciałem, z wykorzystaniem materiałów plastycznych i nieplastycznych, tkanin, instrumentów.
  • Regulacja nadwrażliwości i podwrażliwości dotykowej poprzez pracę z mediami plastycznymi i nieplastycznymi, stymulacja wielozmysłowa z dużym naciskiem na wykorzystanie dotyku, które włączamy we wszystkie możliwe działania arteterapeutyczne.
  • Rozwijanie orientacji i świadomości ciała.
  • Usprawnianie mowy poprzez działania plastyczne.
  • Rozwijanie umiejętności naśladownictwa u małych dzieci poprzez sekwencyjne powtarzanie ruchów, gestów, kroków czy działań terapeuty.
  • Wspieranie rozwoju poznawczego w trakcie działań twórczych i sensorycznych poprzez łączenie twórczej zabawy z nauką: rozpoznawanie np. kolorów, struktur, nazw, kształtów, nauka piosenek, wierszyków, tabliczki mnożenia.

ROZWÓJ KREATYWNOŚCI I TWÓRCZEGO MYŚLENIA NIEZBĘDNEGO WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE

PROFILAKTYKA ZDROWIA PSYCHICZNEGO

ROZWÓJ OSOBISTY, POGŁĘBIANIE WIEDZY O SOBIE

DZIAŁANIA SPRZYJAJĄCE WYCISZENIU I RELAKSACJI/ PRACA Z ODDECHEM,CIAŁEM

Zastosowanie arteterapii w procesie edukacji szkolnej i przedszkolnej może być doskonałym wsparciem dla nauczycieli i pedagogów, którzy chcą w atrakcyjny i twórczy sposób pomóc dzieciom i młodzieży w rozwijaniu ich własnych zasobów, pogłębianiu relacji społecznych, wzmacnianiu równowagi emocjonalnej, a tym samym wspomaganiu procesu uczenia się.

Arteterapia sprawdzi się wszędzie tam, gdzie słowa nie wystarczą

Jolanta Madej